Karbieniec pospolity to bylina z rodziny jasnotowatych jest spokrewniona z miętą. Charakteryzuje się właściwościami leczniczymi, znanymi już w średniowieczu. Stosowana głownie z przypadku kasztu i innych zaburzeń oddechowych. W Polsce występuje pospolicie na obszarach podmokłych i bagiennych.
Karbieniec pospolity (lycopus europaeus) – opis
Karbieniec pospolity (lycopus europaeus) to wieloletnia roślina z rodzaju Lycopus, występująca powszechnie na obszarze Europy i Azji. Bylina ta charakteryzuje się rozbudowanymi podziemnymi pędami. Osiąga wysokość od 20 do 80 centymetrów. Liście o jajowatym kształcie o wyraźnie ząbkowanych brzegach, wyrastają bezpośrednio z łodygi. Kwiatostan karbieńca pospolitego jest gęsty, w kolorze białym lub jasnoróżowym.
Kielich ma pięć płatków, a korona tworzy dwuwargowy kwiat o długości około 4 mm. Górna warga każdego kwiatu jest lekko wypukła z karbowanym końcem, a dolna jest trójpłatkowa, przy czym centralny płatek jest największy i ma czerwony „ślad nektaru”, który przyciąga owady zapylające. Karbieniec pospolity zasiedla głównie tereny podmokłe. Najczęściej można go spotkać wzdłuż brzegów jezior, stawów i strumienie, a także na bagnach.
Kwitnie od czerwca do września, a nasiona produkuje od sierpnia do października.
Karbieniec pospolity i jego zastosowanie!
Karbieniec pospolity wykazuje działanie wszechstronne lecznicze. Wykorzystywany jest we wspomaganiu układu oddechowego, w tym leczeniu uporczywego kaszlu. Może być włączony w terapię przeciwgruźliczą. Z uwagi na fakt, że substancje czynne zawarte w karbieńcu pospolitym wpływają na wydzielanie tyroksyny, która jest hormonem tarczycy, oraz regulują wchłanianie i obieg jodu w organizmie, to można go włączyć w leczenie zaburzeń tarczycowych.
Udowodniono, że wpływa łagodząco na objawy nadczynności tarczycy takie jak nadmierna pobudliwość, potliwość, odczuwanie niepokoju czy kołatanie serca. Łagodzi przyczyny bezsenności i pomaga radzić sobie ze spadkami masy ciała charakterystycznymi dla tej choroby. Suszone ziele karbieńca pospolitego pomaga łagodzić stany lękowe, ponieważ wykazuje właściwości uspokajające oraz tonujące.
Wspomaga walkę z otyłością i problemami metabolicznymi. Ponadto znajduje zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości związanych z napięciem przedmiesiączkowych, a także wykazuje leczniczy wpływ na układ płciowo-moczowy. W przypadku otarć czy ran można wykonywać okłady lub kompresy z zioła karbieńca pospolitego. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do stosowania są niedoczynność tarczycy oraz ciąża i karmienie piersią. Podobnie jak w przypadku wszelkich ziół, warto zasięgnąć porady lekarza, który wykluczy inne przeciwwskazania.
Przepis na domową nalewkę z karbieńca pospolitego
Najczęściej karbieniec pospolity spożywa się w formie naparu. Wystarczy zalać 5 gram ziela szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem przez 15-20 minut. Należy spożywać bezpośrednio po odcedzeniu. Ważne, alby zbierać roślinę w okresie jej kwitnienia, czyli od czerwca do września. Zbiory warto przeprowadzać z osobą doświadczoną w rozpoznawaniu tej rośliny, ponieważ można ją łatwo pomylić z miętą.
Dla mniej wprawnych zbieraczy istnieje alternatywna możliwość zakupu suszu w sklepie zielarskim lub z ekologiczną żywnością. Jednak, jak sugerują badania, najlepsze działanie przynosi stosowanie nalewki z karbieńca pospolitego. Należy zebrać zioła w możliwie niezanieczyszczonym terenie. Im bardziej nieuprzemysłowione tereny zbiorów tym lepszej jakości ziele uzyskamy. Do porządzenia nalewki można zarówno ususzyć ziele, albo wykorzystać świeżo zebrane.
Potrzebujemy odpowiednio duży słoik, który należy dokładnie umyć i wyprażyć wrzątkiem. Następnie wkładamy ziele do słoja i zalewamy ciepłym alkoholem o mocy 50-60%. Podgrzanie alkoholu dobrze wpłynie na wydobycie z rośliny jej wartości, dlatego warto nie pomijać tego kroku. Stosujemy proporcje 1:3, w zależności od potrzebnej ilości nalewki. Słój zakręcamy i odstawiamy w miejsce niedostępne dla dzieci.
Odstawiamy miksturę na tak długo, aby nalewka nabrała mocy. Po tym czasie możemy odcedzić płyn i przelać do buteleczki. W sklepach dostępne są również gotowe nalewki w wygodnych butelkach z kroplomierzem. Gotową nalewkę z karbieńca pospolitego przechowywać należy w chłodnym i zaciemnionym miejscu, alby jak najdłużej zachowała swoje właściwości. Stosować w zależności od potrzeb.
Gdzie kupić i jak pielęgnować karpieniec?
Karbieniec pospolity można kupić w formie kłącza lub sadzonki, którą możemy posadzić w swoim ogrodzie. To, gdzie kupić karbieniec pospolity czy sadzonkę Eustomy zależy od dostępności tego gatunku. Najprawdopodobniej będzie dostępny w lokalnych sklepach ogrodniczych. W razie trudności z dostępnością można zamówić kłącza w sprzedaży internetowej.
Należy wybrać jej słoneczne, ale wilgotne stanowisko, najlepiej przy brzegu zbiornika wodnego np. oczka wodnego lub sadzawki. Jeśli zapewnimy roślinie dobre warunki wzrostu, jak najbardziej zbliżone do naturalnych podobnie jak w przypadku mozgi trzcinowatej nie wymaga ona większej pielęgnacji. Gdy system korzeniowy odpowiednio się rozrośnie, możemy się spodziewać wieloletniego kwitnienia i dalszej ekspansji karbieńca pospolitego wzdłuż podmokłego brzegu wody. Możemy też rozsadzać roślinę, która już się dobrze ukorzeni i przenosić na inne obszary.
Warto przy tym pamiętać, że im bardziej wilgotne podłoże, tym lepiej. Z uwagi na liczne kwiaty karbieniec pospolity jest dobrą rośliną miododajną, którą warto sadzić w niedalekiej odległości od uli.
Najbardziej zainteresowała mnie ta nalewka 😀